'Uitbreiding bevoegdheden inlichtingendiensten uit balans'

Naast privacyschending maakt het College voor de Rechten van de Mens zich zorgen over het feit dat de enige toezichthouder op deze wet, de CTIVD, geen bevoegdheden krijgt om diezelfde overheid dwingend een halt toe te roepen. Deze instantie moet beoordelen of de veiligheidsdiensten rechtmatig handelen, maar de minister hoeft een oordeel van de CTIVD niet op te volgen.

Waarborgen verankeren

"Mensenrechten bieden waarborgen die ons beschermen tegen schending van onze privacy. En het zijn juist deze waarborgen die in het wetsvoorstel ontbreken", aldus het College. Het College voor de Rechten van de Mens roept het kabinet dan ook op deze waarborgen alsnog in het wetsvoorstel te verankeren. Het College is een onafhankelijke toezichthouder op mensenrechten in Nederland en Caribisch Nederland (Bonaire, St. Eustatius en Saba).

Zonder toestemming van rechter

Grootste kritiekpunt op het wetsvoorstel is dat de veiligheidsdiensten bevoegdheden mogen uitoefenen zonder toestemming van een onafhankelijk orgaan, zoals bijvoorbeeld een rechter. De diensten hebben enkel toestemming van de betrokken minister nodig. In Zweden, Duitsland en België is er wel een onafhankelijke instantie waaraan de diensten toestemming moeten vragen.

Versterkt wantrouwen

Het vertrouwen in de overheid en de veiligheidsdiensten staat wereldwijd onder druk sinds de onthullingen van Edward Snowden duidelijk maakten dat de inlichtingendiensten hun bevoegdheden overschreden. Ook het blazoen van de Nederlandse diensten is wat dit betreft niet volledig schoon, benadrukt het College voor de Rechten van de Mens. "Dit wetsvoorstel creëert geen publiek vertrouwen in het optreden van de veiligheidsdiensten maar versterkt eerder het aanwezige wantrouwen", aldus een woordvoerder van het College.

Ook telecomproviders KPN en Tele 2 en werkgeversverenigingen VNO -NCW en MKB Nederland hebben kritiek geuit op het nieuwe wetsvoorstel.