Overslaan en naar de inhoud gaan

Kamp wil bigdata-monster temmen

Door toepassing van big data en profiling is grote maatschappelijke en economische winst te behalen. Maar dat lukt alleen als gebruikers vertrouwen hebben. Daarom moet de overheid beleid voeren dat dat vertrouwen enige grond in de werkelijkheid biedt. Dat is, in een notendop, de redenatie die minister Kamp van Economische zaken op touw zet in zijn zojuist verzonden Kamerbrief 'Big data en privacy'.
Business
Shutterstock
Shutterstock

Kamp adstrueert het grote economische potentieel van big data en profiling onder meer door aanhaling van de OESO, die becijferd heeft dat data-gedreven innovatie kan zorgen voor een stijging in de productiviteit van gemiddeld 5 tot 10 procent. En dat is nog los van de te verwachten dienstenactiviteiten rondom big data, zoals data-analyse, het beschikbaar stellen van reken- en opslagcapaciteit en juridisch advies. En Nederland is volgens de minister uitstekend toegerust om te profiteren van de potentie van big data. "De telecominfrastructuur in Nederland – een van de basisvoorwaarden voor het transport van data – is van wereldklasse. Nederland kent goedlopende bedrijven die actief zijn op gebied van big data en er vindt veel en hoogstaand ICT- en wetenschappelijk onderzoek plaats.

Marktimperfecties

Geheel in de liberale traditie is inzet op marktwerking het vertrekpunt van het beleid dat Kamp voor ogen staat: "Zoals (..) toegelicht, vertegenwoordigen persoonsgegevens economische waarde. In theorie zou iedere burger zelf op elk moment volledig geïnformeerd kunnen beslissen of hij deze waarde verzilvert en zijn gegevens afstaat in ruil voor voldoende baten. Die baten kunnen bijvoorbeeld bestaan uit het verkrijgen van een gratis dienst, een financiële vergoeding of een bijdrage aan de oplossing van een maatschappelijk probleem. Zo zou een markt ontstaan voor het gebruik van persoonsgegevens waarin vraag en aanbod elkaar vinden op basis van de individuele waarde die burgers en bedrijven toekennen aan data." Maar er zijn ook markt-imperfecties, weet de minister:

Transactiekosten maken het te kostbaar en tijdrovend om een op de persoon en de situatie toegesneden overeenkomst op te stellen.

Moral hazard zorgt ervoor dat de consument niet weet of de verantwoordelijke voor de verwerking van persoonsgegevens zich zal houden aan de afspraken en aan de toepasselijke regelgeving op dit terrein. Hij is aangewezen op de reputatie van een bedrijf en op goed toezicht door de toezichthouder (een sectorspecifieke toezichthouder of het College bescherming persoonsgegevens (Cbp)) .

Informatie-asymmetrie zet de burger vaak op een grote achterstand ten opzichte van een verantwoordelijke voor verwerking van persoonsgegevens zodat van een eerlijke afweging en uitruil geen sprake is. Vaak is de burger zich er niet eens van bewust dat zijn gegevens worden verzameld en verwerkt in het kader van big data en profiling, en weet hij niet welk effect dat op hem heeft.

Irrationeel gedrag tenslotte, onder andere als gevolg van haast, een kortetermijn-horizon of onvoldoende kennis. De lange en veelal complexe privacy-overeenkomsten waarmee gebruikers van diensten vaak instemmen zonder ze te lezen vormen een voorbeeld.

Vertrouwen borgen

Om deze marktimpecties zo veel mogelijk te redresseren zijn er wetten rond onder meer privacybescherming, telecommunicatie en consumentenrecht, en toezichthoudende instellingen als het College bescherming persoonsgegevens (Cbp), de Autoriteit Consument en Markt (ACM) en het College voor de Rechten van de Mens. Waar de wet niet altijd aansluit op de praktijk van big data en profilering zullen, bovenop het voldoen aan de formele eisen van de wet, andere manieren moeten worden gevonden om het vertrouwen van de burger te borgen, zodat hij zijn data beschikbaar kan blijven stellen voor innovatief gebruik van big data en profilering.

Het zou volgens de minister echter onjuist zijn om er van uit te gaan dat een formeel-juridische benadering volstaat om burgers met vertrouwen hun data te laten delen. Daarom zal het beleid zich richten op drie randvoorwaarden voor vertrouwen:

  • controle van de burger over zijn eigen gegevens,
  • transparantie
  • verantwoordelijkheid van bedrijven.


Gerelateerde artikelen
Gerelateerde artikelen

Reacties

Om een reactie achter te laten is een account vereist.

Inloggen Word abonnee

Bevestig jouw e-mailadres

We hebben de bevestigingsmail naar %email% gestuurd.

Geen bevestigingsmail ontvangen? Controleer je spam folder. Niet in de spam, klik dan hier om een account aan te maken.

Er is iets mis gegaan

Helaas konden we op dit moment geen account voor je aanmaken. Probeer het later nog eens.

Maak een gratis account aan en geniet van alle voordelen:

Heb je al een account? Log in

Maak een gratis account aan en geniet van alle voordelen:

Heb je al een account? Log in